Ντράιντεν, Τζον

(John Dryden, Όλντουνκλ Ολ Σεντς, Νορθάμπτονσαϊρ 1631 – Λονδίνο 1700). Άγγλος ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος. Από οικογένεια ευγενών, μετά την αποπεράτωση των σπουδών του στο Κέιμπριτζ, εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο όπου, με την ευκαιρία του θανάτου του Κρόμβελ, εξέδωσε τις Ηρωικές Στροφές, που συνδέονται ακόμα με τη μεταφυσική ποιητική παράδοση - όπως άλλωστε και η Επιστροφή της Αστραίας (1660), με την οποία χαιρέτησε την ανάρρηση στον θρόνο του Καρόλου B’. Με την παλινόρθωση ο Ν. συνδέθηκε με την αυλή και πέτυχε να ονομαστεί επίσημος ποιητής και ιστοριογράφος της (με δικαίωμα σε σχετικές επιχορηγήσεις). Η μεταστροφή του στον καθολικισμό, που συνέπεσε με τη στέψη του καθολικού Ιακώβου B’, ερμηνεύτηκε ως καιροσκοπική πράξη. Η μεταστροφή αυτή του υπαγόρευσε το αλληγορικό ποίημα Η ελαφίνα και ο πάνθηρας (1687). Με την πτώση όμως του βασιλιά ο Ν. αρνήθηκε να ορκιστεί πίστη στην επανάσταση του 1688 και έχασε κάθε δημόσιο τίτλο και αξίωμα. Καρπός της θεατρικής συγγραφικής εργασίας του Ν. είναι περίπου τριάντα έργα - μεταξύ των οποίων Ο Ινδός αυτοκράτορας (1665), Η κατάκτηση της Γρανάδας (1670-71), Γάμος της μόδας (1672), Όλα για την αγάπη (1677), μίμηση σε ελεύθερο στίχο του σαιξπηρικού Αντώνιος και Κλεοπάτρα κ.ά. - μικρής καθ’ εαυτά αξίας, αλλά σημαντικά για την ιστορία του θεάτρου της περιόδου της παλινόρθωσης, γιατί, με τους προλόγους τους και μαζί με το Δοκίμιο για τη δραματική ποίηση (1668), παρουσιάζουν τη σφραγίδα της γαλλικής επίδρασης στον αγγλικό πνευματικό πολιτισμό. Το Δοκίμιο είναι κριτικό έργο που παρουσιάζει αξιόλογο ενδιαφέρον. Ο Ν. συζητεί σε αυτό με μορφή διαλόγου, για τις αρετές του γαλλικού και του αγγλικού θεάτρου και διατυπώνει οξυδερκείς κρίσεις για το σαιξπηρικό έργο. Η ποιητική όμως ιδιοφυΐα του Ν. αποκαλύπτεται στη χρησιμοποίηση του ηρωικού διστίχου, που ήξερε να το χειρίζεται θαυμάσια στις σάτιρές του: Αβεσαλώμ και Αχιτοφέλ (1681), Μακ Φλέκνοε (1682) κλπ., στις οποίες με τέλειο ύφος, με ευπρέπεια και μετριοπάθεια σατιρίζει προσωπικότητες της εποχής. Στα τελευταία του χρόνια, ο Ν. έγραψε μερικά από τα καλύτερα λυρικά του ποιήματα –Ωδή για την εορτή της Αγίας Καικιλίας (1697)– και μετέφρασε από τον Όμηρο, Οβίδιο, Βιργίλιο (Γεωργικά, Αινειάδα) κλπ. Στο Μύθοι, παλιοί και νέοι (1700) μετέφρασε και διασκεύασε μύθους παρμένους από τους κλασικούς, μεταξύ των οποίων ο Βοκάκιος και ο Τσόσερ. Ο Τζον Ντράιντεν, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος, σε προσωπογραφία του Μπώμερτ (Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη Προσωπογραφική).